Van water en lucht tot Google blauw.

8 min

Bridgekeeper: What ... is your quest?
Sir Lancelot: To seek the Holy Grail.
- What... is your favourite colour?
- Blue.
- Right. Off you go.

Monty Python and the Holy Grail, Scene 24
De blauwe planeet

Deze benaming van de Aarde mag niet verwonderen, aangezien 71% van de oppervlakte van onze planeet uit water bestaat. De kleur blauw is zowat onze 'thuiskleur'.
Blauw is overal, en toch lijkt het onbereikbaar. Omarmd door de blauwe lucht en overweldigd door de blauwe zee, blijft de mensheid reiken naar de werelden voorbij hun eigen.

Volgens het onderzoek van YouGov, gehouden in 10 landen van 4 continenten, is het antwoord op de vraag “Wat is je lievelingskleur?” eensluidend "blauw".

colour survey
Color Survey, yougov.com

In tegenstelling tot de aardse tinten, is het blauwe pigment niet direct voorhanden in de natuur. De productie en beschikbaarheid ervan gaan hand in hand met de economische en sociale geschiedenis, de wetenschappelijke innovaties en wereldhandel. De variaties van dit pigment zijn bekend onder namen, zoals ultramarijn, indigo, of kobalt.

Ultramarijn

1306

De wonderbaarlijke blauwe edelsteen lapis lazuli, zo’n 1000 jaar geleden, gebracht vanuit Afghanistan naar Venetië, sloeg in de hoekstenen van de Europese kunstgeschiedenis en vormgeving. Het hieruit gewonnen pigment 'ultramarijn' (van 'ultra marinum' = ‘van overzee’ ) ontvouwde zich in de middeleeuwen tot een ware revelatie. Want toen werd 'blauw' de kleur van de hemel. Mede dankzij Giotto’s beschildering van Cappella degli Scrovegni in Padua (circa 1306) vestigt ultramarine zich als een 'heilige' kleur. De toegankelijkheid van dit pigment werd al snel ingeperkt door de kerk en de prijzen ervan stegen boven de prijs van goud.

Giotto Cappella degli Scrovegni in Padua
Fresco's van Giotto, Cappella degli Scrovegni in Padua

1826

Het namaken van ultramarijn door het (plantaardig) indigo pigment kon bestempeld worden als fraude. Tot de uitvinding van een synthetisch pigment in 1826, bleef ultramarine de duurste en de meest elitaire kleur.

1960

In 1960 lanceert de Franse schilder Yves Klein zijn briljante Ultramarijn blauw 'IKB' (International Klein Blue) - een zuiver synthetisch pigment. Klein verheft zijn ultramarijn tot een onafhankelijke en absolute kunstvorm. Geen andere kleur heeft zich tot nu toe vertaald naar zoveel dimensies en behoudt zoveel invloed op schilderkunst, fotografie, muziek, film, architectuur en mode.

Voorbeeld IKB: Blue Women Art

Yves Klein, monochrome bleu sans titre, IKB
Yves Klein, monochrome bleu sans titre, IKB
Yves Klein, Blue Women Art
Yves Klein, Blue Women Art

And beyond it, the deep blue air,
that shows nothing, and is nowhere,
and is endless.

Philip Larkin

1993

Blauw treedt nog eens op als een radicaal statement, namelijk in de film van Derek Jarman 'Blue' (1993): alles wat zich 76 minuten lang op het scherm afspeelt, is een egale blauwe tint, vergezeld door de sijpelende stem van de auteur. 

Derek Jarmans: "Blue" (fragment)

Derek Jarman, Blue
Rhythm & Blues

Lichtgolven zijn niet altijd zichtbaar of tastbaar, toch bereiken ze moeiteloos onze hersenen en dringen ze onze lichaamscellen binnen.
Geen enkel kleurspectrum veroorzaakt zoveel voelbare veranderingen als UV licht (het ultraviolet ligt net onder de grens van zichtbaar licht met nanometer meetlengte van 100 tot 400 nm). Maar ook blauw licht (450-495 nm) heeft een grote impact op het menselijk welzijn, op onze huid, ogen, hartritme en slaap.

De schermen van computers, tv's, smartphones, etc. stralen blauw licht uit. De korte golflengte van blauw heeft een sterke invloed op melanopsine, het fotopigment die een cruciale rol speelt in ons slaap-waakritme. De aanwezigheid van blauw licht onderdrukt de melatonineproductie. Juist daarom kan zelfs het klein blauw lichtje van smartphones de nachtrust verstoren.

Aan de andere kant - blauw licht kan helpen om de winterdepressie te overwinnen.
Blauw licht verjaagt de winterblues met een eigenhandig aangemaakte gelukshormoon - serotonine.

Internet is blauw

Naast zwart en wit vormt blauw de meest ontvankelijke kleursensatie. Volgens vele onderzoeken geniet de kleur blauw bovendien van het hoogste vertrouwen. De meeste webpagina’s zijn blauw. Blauw is vaak aanwezig in het logo van de grote bedrijven, roept de connotatie met de technologie, formele gelegenheden, neutraliteit en klantvriendelijkheid op. 

Los van deze associaties en de esthetische overwegingen, betekent de blauwe kleur op internet (vooral zijn donkere ultramarine versie) al meer dan 20 jaar zoveel als 'klik hier'. Het visuele spectrum van de vroegste browsers was grijs en zwart, maar sinds de introductie van kleur werd de (onderlijnde) blauw gekleurde tekst de verpersoonlijking van de 'hyperlink'. 

1996

Tim Berners-Lee, vaak 'de vader van Internet' genoemd, argumenteert deze keuze als volgt: "There is no reason why one should use color, or blue, to signify links: it is just a default. I think the first WWW client (WorldWideWeb I wrote for the NeXT) used just underline to represent link, as it was a spare emphasis form which isn't used much in real documents."

Homepage van Yahoo, browser Mosaic 3.0

Blue came in as browsers went color.
My guess is that blue is the darkest color
and so threatens the legibility least.

Tim Berners-Lee

2016

In mei vorig jaar experimenteerde Google met zwart als kleur van de koppelingen, met vooral veel ontevredenheid als respons, maar (tot nu toe) onduidelijke consequenties. De zogenaamde A/B testen zijn een populair type van 'conversie optimalisatie experimenten'. In 2014 heeft Google meer dan 40 verschillende blauwtinten getest voor de links van de zoekresultaten. Het paarsachtig blauw scoorde als het meest aangeklikte en de blauwgroene tint als het minst aangeklikte.

Google Link Color Testing
“Black is the New Blue”, Google Link Color Testing, www.iacircle.com
Duo blauw

Het succesverhaal van blauw op internet vertellen wij bij Duo met onze eigen blauwe tint.
Deze schakelen wij in voor de links en de CTA’s, voor de afbeeldingen en de berichten op social media.

Visual Facebook bericht Duo 20 jaar
Visual Facebook bericht "Duo 20 jaar"
Visual Facebook bericht We are the robots
Visual Facebook bericht "We are the robots"
Blauw, blauw, blauw

Mensen zijn gewoontedieren. Alles wat zich blijvend manifesteert in onze omgeving beschouwen we na verloop van tijd als 'norm' en daardoor omarmen wij deze manifestaties als deel van onze identiteit. De blauwe kleur is uitgegroeid tot een meerlagig perceptieconcept, een ware blauwdruk van ons menselijk bestaan.